Các khái niệm chung trong hiệu chuẩn thiết bị đo
Hiệu chuẩn thiết bị đo là một bước quan trọng trong việc đảm bảo độ chính xác và độ tin cậy của các thiết bị đo lường trong công nghiệp. Việc hiểu rõ các khái niệm như dải hiệu chuẩn, dải đo, SPAN, ZERO và bộ định chuẩn là nền tảng giúp người vận hành và kỹ sư kỹ thuật tối ưu hóa khả năng làm việc của thiết bị. ICHIBANTECH xin giới thiệu bài viết tổng hợp đầy đủ các khái niệm cơ bản trong hiệu chuẩn thiết bị đo để hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất và độ chính xác trong sản xuất.
Khái niệm dải hiệu chuẩn (Calibration Range)
Dải hiệu chuẩn là vùng giới hạn giữa hai giá trị mà trong đó thiết bị có thể đo lường, nhận hoặc truyền đại lượng đo. Giá trị thấp nhất được gọi là LRV (Lower Range Value), còn giá trị cao nhất là URV (Upper Range Value). Ví dụ, một thiết bị đo áp suất có thể được hiệu chuẩn trong dải từ 0 đến 400psi, thì LRV = 0 và URV = 400psi. Điều này có nghĩa dải hiệu chuẩn là 0 – 400psi.
Giá trị SPAN trong hiệu chuẩn thiết bị đo
SPAN được định nghĩa là hiệu số giữa giá trị trên (URV) và dưới (LRV) của dải hiệu chuẩn. Với ví dụ trên, SPAN = URV – LRV = 400 – 0 = 400psi. Giá trị SPAN giúp xác định độ rộng của dải hiệu chuẩn mà thiết bị đo sẽ phản hồi đầu ra tương ứng.
Phân biệt dải đo và dải hiệu chuẩn
Dải đo (Instrument Range) phản ánh khả năng đo lường toàn phần của thiết bị, thường được ghi trên nhãn sản phẩm. Đây là giới hạn hoạt động kỹ thuật của thiết bị. Ngược lại, dải hiệu chuẩn (Calibration Range) là phạm vi cụ thể được thiết lập trong dải đo, phục vụ cho một ứng dụng cụ thể. Ví dụ, thiết bị có dải đo từ 0 – 800psi nhưng có thể được hiệu chuẩn ở dải 0 – 400psi hoặc 100 – 700psi tùy theo yêu cầu sử dụng.
Thiết lập khoảng đo (Ranging an Instrument)
Thiết lập khoảng đo là quá trình cấu hình lại giá trị LRV và URV để phản ánh chính xác tín hiệu đầu vào với độ nhạy mong muốn. Ví dụ, với một transmitter áp suất, nếu muốn đo dải 50 – 150bar và xuất tín hiệu 4 – 20mA, ta cần thiết lập 50bar = 4mA và 150bar = 20mA. Việc thiết lập này giúp đồng bộ hóa tín hiệu đầu ra với dải áp suất thực tế được đo.
Điều chỉnh ZERO và SPAN
Điều chỉnh ZERO (điểm gốc) và SPAN (độ rộng dải đo) thường được thực hiện trên thiết bị đo analog và thiết bị đo thông minh. Với thiết bị analog, việc điều chỉnh SPAN thường ảnh hưởng đến giá trị ZERO và ngược lại, nên cần hiệu chỉnh lần lượt và kiểm tra liên tục để đảm bảo tính chính xác. Trong khi đó, thiết bị đo thông minh (smart transmitter) cho phép điều chỉnh ZERO và SPAN độc lập với nhau, đơn giản hóa quá trình hiệu chuẩn và nâng cao độ chính xác.
Các loại bộ định chuẩn thiết bị đo
Bộ định chuẩn là công cụ dùng để tạo ra tín hiệu chuẩn, từ đó đối chiếu và điều chỉnh thiết bị đo. Một số bộ định chuẩn điển hình bao gồm:
- Khối định chuẩn nhiệt: Dùng để hiệu chuẩn cảm biến nhiệt như RTD, cặp nhiệt điện… giúp tạo ra nhiệt độ chuẩn cho kiểm tra thiết bị đo nhiệt độ.
- Bộ tín hiệu chuẩn: Tạo ra các tín hiệu điện biết trước (dòng điện, điện áp, tần số…) để hiệu chuẩn đồng hồ đo, bộ điều khiển. Thiết bị đầu ra của tín hiệu chuẩn sẽ được so sánh với đầu ra của thiết bị cần hiệu chuẩn để điều chỉnh tương ứng.
- Bộ khí nén chuẩn: Cung cấp áp suất cố định, dùng để hiệu chuẩn các thiết bị đo áp suất như đồng hồ áp, bộ chuyển đổi áp suất. Đây là nguồn áp suất chính xác và ổn định giúp kiểm tra sai số thiết bị.
Giải pháp hiệu chuẩn toàn diện từ ICHIBANTECH
Là đơn vị dẫn đầu trong lĩnh vực công nghệ đo lường tại Việt Nam, ICHIBANTECH cung cấp các giải pháp hiệu chuẩn thiết bị đo tối ưu cho nhà máy và hệ thống sản xuất tự động. Chúng tôi cung cấp:
- Thiết bị hiệu chuẩn từ các thương hiệu hàng đầu quốc tế
- Dịch vụ hiệu chuẩn tận nơi hoặc trong phòng lab tiêu chuẩn
- Tư vấn kỹ thuật chuyên sâu và đào tạo vận hành
Ứng dụng thiết bị hiệu chuẩn của ICHIBANTECH trải dài trong các lĩnh vực:
- Công nghiệp chế biến và sản xuất tự động
- Dầu khí, hóa chất, năng lượng
- Y tế, thực phẩm, dược phẩm
- Quốc phòng và hàng không
Việc hiểu rõ các khái niệm hiệu chuẩn thiết bị đo giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong công tác bảo trì, kiểm soát chất lượng và tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật. ICHIBANTECH cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp Việt trong hành trình nâng cao chất lượng sản phẩm và tăng cường năng lực sản xuất thông minh.
